Kształceniem specjalnym określa się proces nauczania dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia, a także jego możliwości psychofizycznych. Wiąże się on nie tylko ze sposobem prowadzenia zajęć dydaktycznych, ponieważ odnosi się także do opieki, terapii i wychowania osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W dalszej części artykułu omówimy kilka kwestii związanych z kształceniem specjalnym w kontekście nauczyciela praktycznej nauki zawodu.
Kto zajmuje się kształceniem specjalnym i kogo ono dotyczy?
Osobą zajmującą się kształceniem specjalnym jest pedagog specjalny. Dba o to, aby zajęcia umożliwiały usprawnianie zaburzonych funkcji oraz były prowadzone stosownie do potrzeb dziecka i w dostępnym dla nich zakresie. W związku z tym rewalidacja i resocjalizacja stanowią istotny element kształcenia specjalnego.
Prawo oświatowe nie podaje konkretnych rodzajów niepełnosprawności u dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym. Wskazuje na fakt, że podlegają mu uczniowie wymagający stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Wśród nich wymienia się ogólnie osoby z niepełnosprawnością, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym.
Czy tylko pedagog specjalny pracuje z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych?
Współcześnie nie stosuje się modelu edukacyjnego izolującego uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub z innymi specjalnymi potrzebami edukacyjnymi od uczniów niemających orzeczenia. W związku z tym rozszerzyła się ilość miejsc, w której powinien zostać zatrudniony pedagog specjalny.
Praca w ośrodku terapeutycznym nie stanowi aktualnie jedynego miejsca, w którym wymaga się od kadry wiedzy na temat metod nauczania ucznia z niepełnosprawnością.
Prawo oświatowe przywiduje, że kształcenie specjalne może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w: przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, oddziałach przedszkolnych, integracyjnych lub specjalnych, a także innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach. Dlatego też nie tylko pedagog specjalny pracuje z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Nauczyciel praktycznej nauki zawodu wobec kształcenia specjalnego
Chociaż nauczyciel praktycznej nauki zawodu prowadzi najczęściej zajęcia w szkole zawodowej lub technikum, nie zwalnia go to z przygotowania do nauczania uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Wiedza z zakresu kształcenia specjalnego umożliwi mu odpowiednio uwzględnić potrzeby uczestnika zajęć, a także wykorzystywać indywidualny potencjał niezależnie od stwierdzonego rodzaju niepełnosprawności u dzieci i młodzieży. Ponadto nauczyciel będzie realizował założenia edukacji włączającej, która ma na celu budowania społeczeństwa akceptującego różnorodność.
Kurs kształcenia specjalnego dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu
Kurs przygotowujący nauczyciela do pracy z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym, ale i każdą osobą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, umożliwia wyposażenie go w wiedzę i umiejętności praktyczne z zakresu pedagogiki specjalnej.
W przypadku Kursu kwalifikacyjnego w zakresie pedagogiki specjalnej dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu, pracujących z młodzieżą niepełnosprawną oferowanego przez naszą placówkę program zawiera następujące tematy:
- Pedagogika specjalna.
- Oligofrenopedagogika.
- Podstawy psychologiczne rewalidacji i resocjalizacji.
- Ortodydaktyka szkoły zawodowej.
- Trening umiejętności interpersonalnych.
Warto dodać, że absolwent kursu otrzymuje dokument zgodny z wytycznymi Ministra Edukacji Narodowej.
