Zaktualizowano dnia 12 czerwca 2023
Stosowana analiza zachowania (SAZ) wykorzystywana w terapii behawioralnej jest jednym ze sposobów pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu, ale nie tylko. Może ona w znaczny sposób przyczynić się do poprawy jakości życia osób, które przejawiają niepożądane zachowania. Więcej na ten temat będziemy pisali w dalszej części artykułu, a dodatkowo odpowiemy na pytania dotyczące terapeuty behawioralnego – co to znaczy oraz na czym polega jego praca.
Terapeuta behawioralny – co to znaczy?
Terapeuta behawioralny to określenie dla specjalisty, który w swoich działaniach terapeutycznych skupia się na zachowaniu pacjenta. Wskazuje na to również nazwa tej specjalizacji, ponieważ behavior w języku angielskim oznacza właśnie “zachowanie”.
W związku z tym terapeuta behawioralny zajmuje się zbieraniem informacji na temat postępowania w różnych sytuacjach oraz obserwuje dziecko w konkretnym środowisku. Jego zadaniem jest określenie nie tylko tego, co robi konkretna osoba (czyli forma zachowania), ale przede wszystkim zrozumienie, dlaczego postępuje w dany sposób (funkcja zachowania).
Na czym polega terapia behawioralna? Autyzm i inne zaburzenia w kontekście terapeutycznym
W terapii behawioralnej autyzm jest częstym zaburzeniem zdiagnozowanym u pacjentów. Wynika to z tego, że u dzieci autystycznych można zaobserwować pewne deficyty i nadmiary behawioralne, a odpowiednio dobrane metody pracy pomagają minimalizować trudności wynikające z tego zaburzenia.
Jednak terapia behawioralna przeznaczona jest nie tylko dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Ta metoda sprawdzi się w przypadku każdego dziecka wykazującego zachowania niepożądane. Dzięki temu pacjenci mogą dowiedzieć się, w jaki sposób zaspokajać potrzeby w sposób akceptowalny społecznie i bezpieczny. W innym przypadku praca terapeuty ma na celu wygaszenie takiego zachowania.
Czym jest stosowana analiza zachowania?
Stosowana analiza zachowania (SAZ) polega na regularnym obserwowaniu postępowania do tego, by prawidłowo wdrożyć w nie zmiany. W przypadku dzieci autystycznych zaobserwować można pewne deficyty i nadmiary behawioralne. Odpowiednio dobrane metody pracy pomagają minimalizować trudności wynikające z tego zaburzenia, a także utrzymać w czasie prawidłowe zachowania.
Wymienia się kilka procedur wdrażanych w stosowanej analizie zachowania (SAZ):
- różnicowe wzmacnianie niezgodnych zachowań – DRI (differential reinforcement of incompatible behavior);
- różnicowe wzmacnianie alternatywnych zachowań – DRA (differential reinforcement of alternative behavior);
- różnicowe wzmacnianie innych zachowań – DRO (differential reinforcement of other behavior).
Więcej na temat SAZ w kontekście terapii behawioralnej pisaliśmy w artykule: Terapia behawioralna a SAZ – czy to to samo?
Kurs terapeuty behawioralnego
Odpowiednio opracowane kursy terapeuty behawioralnego są sposobem na pogłębienie swojej wiedzy z obszaru pracy z osobami dotkniętymi spektrum autyzmu oraz przejawiającymi trudne zachowania. Dlatego też podczas “Kursu Kwalifikacyjnego z zakresu terapii behawioralnej” uczestnicy zdobywają kwalifikacje, umiejętności oraz wiedzę pedagogiczną niezbędną do prowadzenia terapii behawioralnej.
Program zawiera m.in. tematy: teoretycznych podstaw analizy behawioralnej i SAZ; metod i technik terapeutycznych; diagnozowania, terapii behawioralnej w autyzmie itd. Warto dodać, że absolwent tego szkolenia otrzymuje dokument zgodny z wytycznymi Ministra Edukacji Narodowej.
