Zaktualizowano dnia 17 czerwca 2024
Surdopedagogika, podobnie jak tyflopedagogika, jest jednym z działów pedagogiki specjalnej. Zajmuje się rehabilitacją i edukacją osób z niepełnosprawnością słuchu, pomagając im odnaleźć się w otaczającym świecie. Co jeszcze wchodzi w zakres pracy surdopedagoga?
Surdopedagog – kompetencje
Z definicji, surdopedagog (z gr. surdus – głuchy, logos – słowo) to pedagog, który całościowo przeprowadza zajęcia z udziałem osób głuchych i niedosłyszących. Kompetencje niezbędne do pracy z osobami, które posiadają dysfunkcje słuchu zostają nabyte w toku studiów podyplomowych bądź kursu kwalifikacyjnego z zakresu surdopedagogiki. Dzięki temu, surdopedagog może zajmować się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób, które częściowo lub całkowicie utraciły zmysł słuchu, a także tymi, u których ten zmysł nie wykształcił się w ogóle. Zajmuje się również dysfunkcjami mowy, które wynikły z powodu wad słuchu.
Terapeuta, oprócz ćwiczeń rewalidacyjnych, wspiera swoich podopiecznych psychicznie: motywuje do pracy nad sobą oraz do kształcenia umiejętności niezbędnych do prowadzenia samodzielnego życia. Edukuje również opiekunów i rodzinę, jak wspierać osoby z dysfunkcją słuchu.
Co wchodzi w zakres terapii surdopedagogicznej?
Terapeuta z zakresu surdopedagogiki zajmuje się całościowym procesem rehabilitacji podopiecznych. Obejmuje on proces diagnostyczny, a także profilaktykę i doradztwo osób z grup ryzyka. W skład samej terapii wchodzą różnorodne ćwiczenia, jak na przykład:
- oddechowe i artykulacyjne,
- aparatu mowy,
- pamięci słuchowej, wzrokowej oraz ruchowej,
- słuchu fonetycznego,
- mówienia, pisania,
- usprawniające technikę czytania,
- nauka języka migowego
a także:
- trening słuchowy,
- rozwijanie logicznego myślenia,
- rozwijanie kompetencji komunikacyjnych,
- wsparcie społeczno-emocjonalne
Głównym zadaniem surdopedagoga jest więc przywrócenie sprawności uszkodzonego zmysłu słuchu bądź aktywizowanie jego resztek. Opiera się to na wyczulaniu pozostałych zmysłów, takich jak wzrok czy dotyk, aby kompensować ubytki słuchu. Surdopedagog pomaga również w przywróceniu równowagi psychicznej poprzez stosowanie różnych metod wsparcia dla osób, które utraciły słuch.
Gdzie można zdobyć kompetencje z zakresu surdopedagogiki?
Zakres działań surdopedagoga jest bardzo szeroki, wymaga więc specjalistycznej wiedzy i kompetencji, aby cały proces przeprowadzać prawidłowo i z jak największą korzyścią dla podopiecznych. Podczas kursu kwalifikacyjnego z zakresu surdopedagogiki przyszli terapeuci zdobywają wiedzę i umiejętności z takich zagadnień, jak:
- pedagogika specjalna, surdopedagogika,
- surdologopedia,
- psychologia głuchych, rewalidacja
- audiologia pedagogiczna oraz urządzenia techniczne,
- metodyki nauczania i wychowania dzieci z wadami słuchu,
- posługiwanie się językiem migowym
Zdobycie kwalifikacji zgodnych z wytycznymi MEN uprawnia do pracy z dziećmi i młodzieżą, ale również z osobami dorosłymi, które wymagają wsparcia surdopedagogicznego.
Kto i gdzie może prowadzić terapię z zakresu surdopedagogiki?
Po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego z zakresu surdopedagogiki, absolwent nabywa kwalifikacje zgodne z wytycznymi MEN, a także umiejętności i kompetencje niezbędne do pracy rewalidacyjnej z osobami głuchymi i niedosłyszącymi. Kurs skierowany jest przede wszystkim do nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych, a także logopedów czy psychologów. Dodatkowe kompetencje nabyte podczas szkolenia pozwolą na efektywniejszy proces rewalidacji osób z niepełnosprawnością słuchową, a także skuteczną profilaktykę i wsparcie psychologiczne w takich miejscach, jak:
- przedszkola i szkoły – specjalne, integracyjne;
- ośrodki szkolno-wychowawcze;
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne;
- poradnie Polskiego Związku Głuchych;
Miejscem pracy dla surdopedagoga mogą też być inne poradnie specjalistyczne, gdzie jest możliwość udzielania wsparcia również osobom starszym, które dotyka problem starczego ubytku słuchu.
