Zaktualizowano dnia 19 października 2022
Tyflopedagogika jest jednym z działów pedagogiki specjalnej. Zajmuje się rehabilitacją i edukacją osób z niepełnosprawnością wzroku, pomagając im odnaleźć się w otaczającym świecie. Co jeszcze wchodzi w zakres pracy tyflopedagoga?
Tyflopedagog – kompetencje
Z definicji, tyflopedagog (z gr. typhlos – ślepy) to pedagog, który całościowo przeprowadza zajęcia z udziałem osób niewidomych i słabowidzących. Kompetencje niezbędne do pracy z osobami, które posiadają dysfunkcje wzroku zostają nabyte w toku studiów podyplomowych bądź kursu kwalifikacyjnego z zakresu tyflopedagogiki. Dzięki temu, tyflopedagog może zajmować się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób, które częściowo lub całkowicie utraciły zmysł wzroku, a także tymi, które nie wykształciły go w ogóle.
Terapeuta, oprócz ćwiczeń rewalidacyjnych, wspiera również swoich podopiecznych psychicznie: motywuje do pracy nad sobą oraz do kształcenia umiejętności niezbędnych do prowadzenia samodzielnego życia. Uczy, jak przeprowadzać codzienne czynności oraz jak poruszać się w otwartej przestrzeni. Edukuje również opiekunów i rodzinę, jak wspierać osoby z dysfunkcją wzroku.
Jak wyglądają zajęcia z tyflopedagogiem?
Tyflopedagog prowadzi terapię wzroku, która polega na jego usprawnianiu; w przypadku osób niewidomych pomaga wypracować mechanizmy kompensacyjne, polegające na wykorzystywaniu pozostałych zmysłów do poznawania otoczenia. W przypadku dzieci zajęcia prowadzone są w formie zabawy i w taki sposób, aby nie zniechęcać do dalszego rozwoju. Bardzo ważne w pracy tyflopedagoga jest wzmacnianie wiary we własne siły i wsparcie emocjonalne podopiecznych, by nie czuli się jak niezdolni do samodzielnej egzystencji i wykluczeni społecznie.
Co wchodzi w zakres terapii tyflopedagogicznej?
Terapeuta z zakresu tyflopedagogiki zajmuje się całościowym procesem rehabilitacji podopiecznych. W jej skład wchodzą zatem takie działa, jak:
- funkcjonalna ocena widzenia,
- dobór odpowiednich pomocy optycznych;
- stymulowanie do używania wzroku – patrzenia, widzenia, skupiania spojrzenia,
- stymulowanie pozostałych zmysłów,
- rozwijanie percepcji dotykowej,
- wspieranie funkcji poznawczych, usprawnianie ruchowe,
- wspieranie emocjonalne,
- wdrażanie do samodzielności,
- socjalizacja
Zakres działań tyflopedagoga jest więc bardzo szeroki, wymaga więc specjalistycznej wiedzy i kompetencji, aby cały proces przeprowadzać prawidłowo i z jak największą korzyścią dla podopiecznych. Podczas kursu kwalifikacyjnego przyszli terapeuci zdobywają więc wiedzę i umiejętności z takich zagadnień, jak:
- pedagogika specjalna, tyflopedagogika,
- psychologia,
- anatomia, fizjologia i patologia narządu wzroku,
- rehabilitacji widzenia,
- metodyki nauczania,
- posługiwanie się metodami brajlowskimi
Zdobycie kwalifikacji zgodnych z wytycznymi MEN uprawnia do pracy z dziećmi i młodzieżą, ale również z osobami dorosłymi, które wymagają wsparcia tyflopedagogicznego.
