Zaktualizowano dnia 18 listopada 2024
Opieka i wychowanie to kluczowe wartości w pedagogice – nauka ta całościowo opiera się na badaniu, wdrażaniu i monitorowaniu tych procesów; ich metodyka natomiast zależna jest od uwarunkowań, wobec których staje zarówno pedagog, jak i wychowanek – dlatego tak ważna jest wiedza, jak skutecznie prowadzić działania opiekuńczo-wychowawcze w zróżnicowanych warunkach.
Pedagog jako wsparcie rodziny
Pośród wielu wyzwań edukacyjno-wychowawczych, jakie stoją przed pedagogami, to dla tych, którzy zajmują się zadaniami opiekuńczo-wychowawczymi dochodzi dodatkowo specyfika pracy z osobami wymagającymi szczególnego podejścia – ze względu na chorobę, trudną sytuację społeczno-materialną czy psychiczną. Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza to zajęcie, które wymaga sporej wiedzy, umiejętności i konsekwencji, daje jednak wiele satysfakcji i zróżnicowania – co jest zresztą nieodłącznym elementem pracy każdego nauczyciela.
Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza – uprawnienia
Aby móc podjąć się pracy opiekuńczo-wychowawczej, należy posiadać – obok przygotowania pedagogicznego – odpowiednie uprawnienia. Uzyskuje się je poprzez studia bądź odpowiedni kurs – na przykład kurs pedagogiczny online – dla osób, które już posiadają kwalifikacje nauczycielskie. Dzięki takim szkoleniom pedagodzy poznają metodykę pracy z osobami, które wykazują różnego rodzaju trudności, zmagają się z nieprzystosowaniem lub – po prostu – pragną się rozwijać i poszerzać swoje kompetencje.
Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej to główne narzędzie dla pedagoga, pomagające mu w zaplanowaniu pracy z poszczególnym wychowankiem bądź grupą, wdrażaniu odpowiednich działań i monitorowanie postępów. Dodatkowo wychowawca wie, jakie kroki należy podjąć w sytuacjach trudnych, współpracuje również z wszelkiego rodzaju instytucjami, świadczącymi pomoc i wsparcie dla osób, które tego potrzebują. To dziedzina zajmująca się ustalaniem konkretnych celów i szczegółowych zadań w zakresie opieki i wychowania w odniesieniu do konkretnych środowisk wychowawczych, i znajduje zastosowanie nie tylko tam, gdzie instytucja zastępuje rodzinę – wspiera również miejsca uzupełniające lub pomagające w wychowaniu: przedszkola, szkoły, internaty czy ośrodki szkolno-wychowawcze. Są to placówki, w których pedagodzy opiekuńczo-wychowawczy mogą znaleźć zatrudnienie i z powodzeniem się realizować, wspierając swoją wiedzą swoich podopiecznych.
Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza – praca
Pedagodzy, którzy wyspecjalizowani są w tym obszarze, mogą podjąć zatrudnienie w miejscach, gdzie niezbędne jest wsparcie w zaspokajaniu podstawowych potrzeb osób w nich przebywających. Mogą to być wspomniane wcześniej szkoły czy inne placówki edukacyjno-wychowawcze, często jednak ich obecność niezbędna jest w ośrodkach interwencyjnych, jako wychowawca w domu dziecka, rodzinach zastępczych czy pogotowiu opiekuńczym – czyli wszędzie tam, gdzie spełnianie tych potrzeb zostało zaburzone na którymś z etapów.
Zadaniem pedagoga jest tu więc udzielenie pomocy i wsparcia – stymulowanie i organizowanie opieki, tworzenie i utrwalanie odpowiednich warunków do rozwoju i umożliwienie podopiecznym korzystania z różnych form opieki specjalistycznej; poza tym – dostarczanie wychowankom na co dzień pozytywnych przykładów samodzielności, zaradności i dobrych praktyk. Wszystko to powinno mieć na względzie zainteresowania, możliwości oraz realne potrzeby podopiecznych.
