Zaktualizowano dnia 17 czerwca 2024
Rozwój dzieci jest bardzo ważny, zwłaszcza na wczesnym etapie. Dzięki dostrzeżeniu wszelkich nieprawidłowości rozwojowych możliwe jest jak najwcześniejsze zareagowanie na problem i wyrównanie zachowań czy stanów odbiegających od norm. Może pomóc w tym terapia behawioralna dla dzieci. Na czym polega i dlaczego każdy pedagog powinien zdobyć niezbędną wiedzę w tym zakresie?
Czym jest analiza behawioralna?
Analiza behawioralna w pedagogice ma na celu rozpoznawanie nieprawidłowości oraz minimalizowanie wszelkich niepożądanych zachowań i umiejętności deficytowych. W analizie behawioralnej bardzo ważne jest, aby zauważać wszelkie relacje pomiędzy zachowaniami danej osoby a różnymi czynnikami społecznymi i oddziaływaniami na nie. Dzięki temu możliwe jest zrozumienie istoty, zachowania i reagowania na dany bodziec, a także wpływania na jego korygowanie w przyszłości.
Celem analizy, a także terapii behawioralnej dzieci jest rozwijanie zachowań deficytowych, czyli takich, których dziecko nie przejawia, a powinno w określonym wieku. Terapeuta zajmujący się metodami behawioralnymi, kształtuje u dziecka możliwie największą liczbę różnych zachowań adaptacyjnych, które rozwijają samodzielność, a także dają szansę efektywnie funkcjonować w określonym środowisku i wśród rówieśników.
Metody i techniki stosowane w analizie behawioralnej umożliwiają również redukowanie wszelkich zachowań niepożądanych. To systematyczna praca nad eliminowaniem takich reakcji i postępowań, co stanowi istotny element terapii. Ma to również wpływ na gotowość do podjęcia nauki i rozwoju. W ramach terapii behawioralnej istotne jest także, aby efekty wprowadzonych metod utrzymać w czasie. Znajomość technik analizy i terapii behawioralnej to wiedza przydatna w szczególności pedagogom i cenny element wykształcenia pozwalający zwiększyć posiadane kwalifikacje.
Techniki i metody stosowane w analizie behawioralnej
W zmianie nieprawidłowych zachowań danej osoby stosowane są różne techniki i metody indywidualnie dobierane do danego przypadku i potrzeb. Często stosowaną metodą jest tzw. odwrażliwianie na charakterystyczne bodźce powodujące u danej osoby lęk. Wówczas w warunkach kontrolowanych można zaznajomić się ze strachem i przekonać do tego, że może on być bezpodstawny. Pozwala to wypracować zupełnie nowe reakcje i pozbyć się niepokoju.
Wobec dzieci kluczowa jest również obserwacja oraz wzmacnianie pozytywne. Warto postawić tu na różnego rodzaju zajęcia z zakresu integracji sensorycznej, która pozwala aktywnie rozwijać się poprzez zabawę i ćwiczenia niekojarzące się dzieciom z przymusem wykonywania zadań.
Terapia behawioralna dla dzieci – na czym polega?
Można wyróżnić cztery charakterystyczne etapy, z których składa się terapia behawioralna dla dzieci. Na czym polega cały proces tego typu działania? Najpierw stawiana jest dogłębna diagnoza polegająca na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu oraz identyfikacji danego problemu. W przypadku problemów behawioralnych często są to sytuacje złożone. Drugim elementem jest wzbudzenie motywacji do zmiany i wskazanie cech, które nie są pozytywne w ogólnym rozwoju.
W ramach kolejnego kroku w terapii behawioralnej bardzo ważne jest wdrożenie zaplanowanej wcześniej procedury terapeutycznej obejmującej właściwie dopasowane metody oraz techniki stosowane w analizie behawioralnej. Po osiągnięciu zamierzonych celów można przejść do ostatniej, czwartej fazy terapii, jaką jest utrwalenie, a także podtrzymanie osiągniętych zmian w zakresie zachowań. Wyuczone schematy, a także zwiększenie poziomu zachowań deficytowych w stosunku do pozostałych może świadczyć o sukcesie przeprowadzonej terapii.
Ćwiczenia z zakresu terapii behawioralnej czy integracji sensorycznej są szczególnie przydatne nie tylko w przypadku dzieci z zaburzeniami zachowania, ale też emocjonalnymi, ADHD czy z autyzmem. To przede wszystkim powtarzanie prawidłowych nawyków i zachowań, a także system nagradzania i negowania określonych działań.
Aby pomóc w prawidłowym rozwoju, postrzeganiu i wartościowaniu określonych zachowań i sposobów postępowania wśród dzieci, warto wybrać ,,Kurs kwalifikacyjny z zakresu integracji sensorycznej z elementami terapii behawioralnej” dostępny na platformie dydaktycznej Pedagog.edu.pl, zgodny z Rozporządzeniem Ministra i Edukacji. Absolwent po zdaniu egzaminu otrzymuje dokumentację zgodną z wymogami MEiN. Istnieje możliwości zrealizowania kształcenia z dofinansowaniem z Urzędu Pracy, a także zdobywania wiedzy w dowolnym czasie, bez potrzeby rezygnacji z wykonywanych na co dzień obowiązków.
