Integracja sensoryczna jest niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju dziecka i jego postrzegania poszczególnych przedmiotów, procesów i zjawisk w otaczającym świecie. Obecnie coraz częściej dostrzega się istotny aspekt tej dziedziny w wychowaniu dzieci, a także wpływ na kwestie psychospołeczne, jak i fizyczne. Dlatego tak ważne jest, aby znać objawy dysfunkcji integracji sensorycznej i umieć rozpoznać je na wczesnym etapie. Niekiedy bywa to dość trudne. A to właśnie od wprowadzenia odpowiedniego działania w takim przypadku zależy, czy dziecko wyrówna niektóre opóźnienia i otrzyma właściwą pomoc. Sprawdź, co warto wiedzieć o dysfunkcji integracji sensorycznej i jak pomóc podopiecznym.
Co to jest dysfunkcja integracji sensorycznej?
Integracja sensoryczna to jednoczesna rejestracja i odbieranie informacji oraz bodźców ze świata zewnętrznego przez poszczególne narządy zmysłów, a następnie ich przetwarzanie i wykorzystywanie do określonej reakcji i działania. Bodźce te przetwarzane są przez ośrodkowy układ nerwowy. Cały proces przebiega prawidłowo, gdy możliwe jest jednoczesne odbieranie wszystkimi zmysłami, takimi jak: wzrok, dotyk, słuch, węch czy smak (w zależności od konkretnych okoliczności).
Niestety niekiedy dochodzi do zaburzeń w procesie odbierania bodźców lub ich właściwym przetwarzaniu. Doświadczenia uniemożliwiają wówczas wyciągnięcie odpowiednich wniosków, a określana reakcja jest niekompletna lub nieprawidłowa. Wówczas mowa o dysfunkcji integracji sensorycznej. W jej wyniku zdolności percepcyjne ulegają zaburzeniu, podobnie jak motoryka czy aspekty społeczno-emocjonalne. Może to skutkować opóźnieniami w rozwoju ogólnym, wycofaniem czy narażeniem się na niebezpieczeństwo.
Mniej oczywiste objawy dysfunkcji integracji sensorycznej
Wśród charakterystycznych objawów dysfunkcji integracji sensorycznej można wymienić:
- słabą równowagę i częste potykanie się,
- obijanie się o meble,
- trudności z koncentracją,
- kłopoty z nabywaniem nowych umiejętności, takich jak np. łapanie piłki,
- trudności z rysowaniem czy wycinaniem,
- niepewne poruszanie się po schodach,
- poszukiwanie głośnych dźwięków.
Warto znać również objawy dysfunkcji integracji sensorycznej, które mogą sygnalizować o tym problemie, a łatwo je przeoczyć. Są to m.in.:
- unikanie fizycznej bliskości i dotyku,
- chodzenie tylko w ulubionych ubraniach i drażliwość w stosunku do metek,
- niedostrzeganie siniaków i zadrapań,
- mocne dociskanie kredki przy rysowaniu,
- nieustanne trzymanie czegoś w rączkach i poruszanie tym,
- trudności z samodzielnym zapinaniem guzików czy sznurowaniem butów,
- unikanie nowych smaków,
- wybredność w różnych konsystencjach produktów,
- wypychanie ust jedzeniem,
- unikanie kontaktu wzrokowego,
- trudności w nauce.
Objawy, które łatwo pomylić z innymi zaburzeniami
Istnieje wiele różnych zaburzeń i schorzeń, które mogą dawać podobne objawy. Dysfunkcja integracji sensorycznej często mylona jest z takimi przypadłościami jak niektóre zaburzenia ze spektrum autyzmu czy ADHD. Jest tak szczególnie wtedy, gdy dziecko łatwo wpada we frustrację i złość, rzuca przedmiotami czy krzyczy z błahego powodu. W przypadku dysfunkcji integracji sensorycznej jest to jednak związane z przytłoczeniem odbieranymi bodźcami i należy do problemu podejść w inny sposób niż w przypadku ADHD czy innych zaburzeń.
Dlatego tak ważna jest świadomość pedagogów, a także osób z najbliższego otoczenia dzieci co do objawów dysfunkcji zaburzeń integracji sensorycznej. Im wcześniej dostrzeżone i rozpoznane konkretne symptomy, tym szybciej i trafniej dobrane zostaną odpowiednie działania oraz terapia, która pomoże uporać się z określonym problemem.
Codzienna obserwacja objawów dysfunkcyjnych przez pedagogów, opiekunów i wychowawców, a także notowanie określonych zachowań w konkretnych okolicznościach może znacznie pomóc zidentyfikować określony problem. Warto rozważyć właściwie dobranie metod terapeutycznych.
Jak pomóc podopiecznym z objawami dysfunkcji integracji sensorycznej?
Wśród metod i technik wprowadzanych w ramach terapii osób z zaburzeniami integracji sensorycznej znajdują się różnego rodzaju ćwiczenia, które w sposób kreatywny czy w formie zabawy umożliwiają rozwój postrzegania i odbierania bodźców przez podopiecznych. Wśród nich znajduje się m.in. terapia ręki.
Aby zdobyć cenną wiedzę i umiejętności w tym zakresie, a także poznać inne metody pracy z osobami z zaburzeniami integracji sensorycznej, warto wybrać ,,Kurs kwalifikacyjny Integracja sensoryczna z terapią ręki” dostępny na platformie dydaktycznej ePedagog.edu.pl. Program kursu jest zgodny z Rozporządzeniem MEiN. Absolwent kursu otrzymuje dokumentację zgodną z wymogami MEiN, po zdaniu egzaminu stosowne zaświadczenie. Należy pamiętać o tym, że na kurs mogą zapisać się osoby, które posiadają już wyższe wykształcenie.
